Het zorgprestatiemodel bestaat 1 ruim jaar: waar liggen nog kansen?

13 april 2023 - Op 1 januari 2022 is, na 14 jaar, het DB(B)C-tijdperk afgelopen voor de Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) en de Forensische Zorg (FZ). De DB(B)C-systematiek is vervangen door het Zorgprestatiemodel (ZPM). Voor alle zorgaanbieders in de sector, groot en klein, een flinke verandering. 

Het ZPM is gebaseerd op het registreren en declareren van de daadwerkelijk geleverde zorg. Met als een van de beoogde doelen om de administratieve lasten te verminderen. Ook zou de geleverde zorg makkelijker te controleren zijn voor de cliënt. 

 3 belangrijke doelen van het ZPM zijn: 

  1. Administratieve last structureel verlichten 
  2. Verminderen van indirecte tijd en daadwerkelijk geleverde zorg weerspiegelen
  3. Eenvoudige prestaties begrijpelijk maken voor de cliënt 

Het zorgprestatiemodel is ruim een jaar geleden in gebruik genomen. Tijd om de balans op te maken. Waar staan de zorgaanbieders nu en wat is de blik op de toekomst? Navraag bij een aantal Zorgon consultants die zich met het onderwerp bezighouden bij onze klanten, laat zien in hoeverre bovenstaande doelen behaald zijn. 

Doel 1: Administratieve last structureel verlichten 

Of de administratieve lasten daadwerkelijk verminderd zijn, staat ter discussie. Waar eerst een DB(B)C-traject van maximaal 1 jaar als één pakketje werd gedeclareerd, vindt de facturatie nu maandelijks per prestatie plaats.  

Een deel van de zorgaanbieders was dit al gewend vanuit de WMO en jeugdzorg, maar voor zorgaanbieders die alleen gefinancierd worden vanuit de zorgverzekeringswet of justitie is dit nieuw.  Door het maandelijkse facturatiemoment is tijdig registreren van agenda-afspraken nog belangrijker geworden. Nagekomen uren factureren en daarmee samenhangend crediteren, betekent dubbel werk. Dit zorgt voor maandelijkse tijdsdruk bij hulpverleners en ondersteunende diensten zoals de zorgadministratie. 
 
In de praktijk is de zorgprofessional en zeker ook het administratieve personeel, meer bezig met administratie dan voorheen. Door de druk van de maandelijkse facturatie is de tijd die hiervoor nodig is niet altijd voorhanden. Ook hier wordt zichtbaar dat afdelingen zoekende zijn naar nieuwe onderlinge afstemming en werkprocessen.  


Doel 2: Verminderen van indirecte tijd en daadwerkelijk geleverde zorg weerspiegelen 

Een tweede belangrijke doelstelling was het verminderen van indirecte tijd en het declareren van daadwerkelijk geleverde zorg. Bij sommige zorgaanbieders zijn er zorgprofessionals die nog wél behoefte hebben aan het schrijven van indirecte tijd. Een verklaring daarvoor kan zijn dat zij hun agenda gevuld willen hebben en daarmee hun werkzaamheden en tijd kunnen verantwoorden (productiviteit). 

Daarnaast wordt de indirecte tijd ook vaak gebruikt als sturingsmiddel vanuit het management. Het schrijven van indirecte tijd en het toevoegen van verplichte onderdelen, zoals zorglabels en de zorgvraagtypering, zorgt voor het risico dat de administratieve last niet verlicht wordt. 


Omzetdalingen tot gevolg 

Het verdisconteren van de indirecte tijd in de tarieven levert een financieel probleem op. Verschillende GGZ-aanbieders blijken een verminderde omzet te hebben sinds de invoering van het ZPM. In een simulatie uit 2021 bleek al dat de voorgestelde tarieven te laag zouden zijn.  

De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) gebruikt gegevens uit 2017 als basis voor de huidige ZPM-tarieven. De brancheorganisatie van de Nederlandse GGZ heeft dan ook bezwaar aangetekend tegen de tarieven, de uitkomst van de hoorzitting in februari is nog niet bekend. 

Doel 3: Eenvoudige prestaties begrijpelijk maken voor de cliënt 

Het ZPM heeft er wel voor gezorgd dat het voor de cliënt overzichtelijker is om te zien welke zorg hij of zij ontvangen heeft. Het declareren van daadwerkelijke geleverde zorg biedt veel mogelijkheden en maakt de informatiestroom naar de cliënt duidelijker.  

Door de registratie van losse prestaties en maandelijkse facturatie hiervan, zijn de kosten van de ontvangen zorg voor de cliënt beter inzichtelijk en te begrijpen. De cliënt ziet precies welke zorg er maandelijks is geleverd en wat er wordt gedeclareerd. 

Echter blijkt dat de inhoud van de factuur van de zorgverzekering aan de cliënt toch nog vaak onduidelijk is. De cliënt wendt zich dan tot de zorgaanbieder, die genoodzaakt wordt om een vragenservice op te zetten voor het beantwoorden van deze vragen. Dit heeft een verhoogde werklast tot gevolg.   


Verdere gevolgen implementatie ZPM 

Het afgelopen jaar zijn zorgaanbieders druk geweest met de invoering van het ZPM. Het facturatieproces is in dit jaar is niet overal even soepel verlopen. Zo zijn op dit moment slechts 60% van alle prestaties over 2022 daadwerkelijk gedeclareerd (Zorgprestatiemodel.nl, mrt, 2023).  

Hier zijn meerdere oorzaken voor aan te wijzen. Denk hierbij aan de late opstart van declaratiemodules door verschillende EPD-leveranciers of moeilijkheden met de implementatie van controles op de nieuwe wet- en regelgeving en haar rechtmatigheid.  

 

Blik op de toekomst 

Negatieve ervaringen met het ZPM kunnen ook een startpunt zijn voor verbeteringen. Denk bijvoorbeeld aan: 

  • Het stroomlijnen van registratieprocessen 
  • Het slimmer inrichten van facturatieproces en verminderen van repetitieve handelingen middels inzet van Robotic Process Automation (RPA) 
  • Het inbouwen van de juiste signalen en herinneringsfuncties in het EPD of BI om het volgen en controleren van processen te verbeteren 
  • Met de juiste analyse van de data inzicht creëren, met deze data kan direct de kwaliteit van de zorgverlening verbeterd worden. 


Zorgcontrol en informatiemanagement 

Binnen het controleren van de processen liggen nog veel kansen. Zorgcontrollers opereren hierin als spin-in-het-web voor verschillende afdelingen binnen de organisatie. Binnen deze rol kunnen zij makkelijk schakelen tussen bijvoorbeeld informatiemanagement, business control en zorgadministraties, om de veranderingen om te zetten naar werkbare processen. Zorgon heeft veel ervaren consultants die klaar staan om uw organisatie te helpen met het aanpakken van knelpunten die ontstaan zijn door het ZPM.   

Hoe kunnen we helpen? 

Wil je meer weten over onze consultants of heb je een andere kijk op het zorgprestatiemodel?   
Neem dan contact op met Rein Kooi (Accountmanager GGZ) - 06 82 24 97 96 of Amée Hurkmans (Accountmanager) - 06 82 3 860 52 

Zorgon
Zorgon is onderdeel van de Quoratio Groep en ondersteunt zorgorganisaties vanuit uitgebreide kennis van zorgprocessen en de bijbehorende wet- en regelgeving. We dragen bij aan het verbeteren van de zorg door mensen, systemen en processen optimaal te laten samenwerken.
Meer van deze auteur

Wellicht is dit ook interessant